Πολύ σημαντικά στοιχεία για την ιστορία της Μονής Παναγίας Εικοσιφοίνισσας Παγγαίου βρέθηκαν στα τελευταία χειρόγραφα που παραδόθηκαν στο Μοναστήρι, από τον Οίκο Πλειστηριασμών Swann Auction Galleries της Νέας Υόρκης με την συνδρομή της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Σε συνέντευξη τους ο Μητροπολίτης Δράμας, κ. Δωρόθεο από κοινού με τον καθηγητή Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Γιώργο Παπάζογλου ανακοίνωσαν ότι σε ένα εκ των χειρογράφων, βρέθηκε ο κατάλογος των σφαγιασθέντων μοναχών της Μονής από τους Οθωμανούς, το 1507.
Τα θύματα της σφαγής ήταν συνολικά 202 μεταξύ των οποίων 172 μοναχοί και 30 προσκυνητές της Μονής.
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε την ύπαρξη χειρογράφου από μαρτυρίες μελετητών της ιστορίας της Μονής. Και αναφέρονταν ότι οι σφαγιασθέντες μοναχοί ήταν 172. Με την εύρεση τώρα του χαρτώου χειρογράφου, το οποίο αποτελούσε Βρέβειο της Μονής του 16 ου αιώνα, έχουμε όλα τα ονόματα των σφαγιασθέντων μοναχών, οι οποίοι και μνημονεύονταν στη λεγομένη Παρρησία.
Το σημείωμα αναφέρει: «Ἔτους ,ζιε΄ (1507) ἦλθε μεγάλη καί ἄορος συμφορά εἰς τό ἅγιον μοναστήριον καί ἔκοψαν τούς καλογέρους καί ἐκούρσευσαν καί τό μοναστήριον, ἐν μηνί αὐγούστῳ κε΄ (25) ἰν(δικτιῶνος) ι».
Και στη συνέχεια, κάτω από τον τίτλο «Ταῦτοι εἶναι οἱ μοναχοί», έχουμε κατάλογο των σφαγέντων μοναχών και άλλων. Μάλιστα στο περιθώριο (ώα) του φύλλου 31 υπάρχει επιβεβαίωση της συνέχειας του καταλόγου των σφαγέντων μοναχών με το χέρι των χρόνων εκείνων και τον χαρακτηρισμό: «Των αδικοφονεμένων».
Τα θύματα της σφαγής ήταν 202, εκ των οποίων 24 ιερομόναχοι, 3 διάκονοι, 145 μοναχοί και 30 προσκυνητές της Μονής.
Από τη μελέτη του χειρογράφου, με την ένδειξη Χ 8 από τον ειδήμονα ερευνητή κ. Γεώργιο Παπάζογλου, διαπιστώθηκε ότι το χαρτί που χρησιμοποιήθηκε ήταν δυτικού τύπου και είχε το υδατόσημο(άγκυρα μέσα σε κύκλο), από το οποίο φαίνεται ξεκάθαρα ότι παρήχθη εκείνη την εποχή.
Όμως και ο μοναχός – συγγραφέας του σημειώματος, γνώριζε τα γεγονότα της σφαγής από πρώτο χέρι.
Ο Μητροπολίτης Δράμας θεώρησε ότι το γεγονός αυτό είναι μεγάλη ευλογία της Παναγίας και ανέφερε ότι θα συνεχίσει υπό την καθοδήγηση του Οικουμενικού Πατριάρχη, τον αγώνα επιστροφής και των λοιπών κειμηλίων.